Termomodernizacja polega na wprowadzeniu w budynku takich zmian, które spowodują, że ciepło nie będzie nadmiernie „uciekało", jak to się dzieje obecnie, a osiąga się to poprzez dodatkowe ocieplenie budynku oraz usprawnienie instalacji ogrzewania i ciepłej wody.
Główną przyczyną dużego zużycia energii są nadmierne straty ciepła. Większość budynków w Polsce jest niedostatecznie izolowana przed utratą ciepła z pomieszczeń. Przepisy budowlane w ubiegłych latach stawiały niewielkie wymagania w tej dziedzinie, ale nawet i te często nie były przestrzegane. Dlatego „skorupa budynku", czyli ściany zewnętrzne, stropy najwyższej kondygnacji pod poddaszem lub stropodachy - przepuszczają znacznie więcej ciepła niż obecnie wymagamy. Rozpoczynając analizę mająca na celu wybór właściwych zadań termomodernizacyjnych należy zwrócić uwagę na statystyki jakie zostały opracowane przez specjalistów audytorów. W większości realizowanych zadań termomodernizacyjnych przyczyną największych strat ciepła są ściany zewnętrzne, stropodachy nad ostatnią kondygnacją oraz stropy piwnic.
Jednocześnie nakłady ponoszone na zmniejszenie strat przez w/w przegrody w stosunku do poniesionych nakładów dają najkrótszy okres zwrotu inwestycji. Oznacza to, że jednym z najbardziej opłacalnych zabiegów w przeciętnym budynku, który kwalifikuje się do termomodernizacji jest przeprowadzenie docieplenia konstrukcji budynku - w tym ścian zewnętrznych i stropów. Straty ciepła generowane przez stropodachy często są bagatelizowane przez inwestorów, proszę jednak zwrócić uwagę że ten jeden z najniższych nakładowo zabiegów termomodernizacyjnych może dać oszczędności nawet do 25% całkowitych strat generowanych w budynku.
Ocieplenie ścian polega na dodaniu do istniejącej przegrody dodatkowej warstwy materiału o wysokich właściwościach izolacyjnych. Powoduje to zmniejszenie strat ciepła, a także podwyższenie temperatury na wewnętrznej powierzchni ściany, co pozytywnie wpływa na komfort użytkowania. Zdecydowanie najskuteczniejsze i najwygodniejsze w realizacji jest ocieplenie budynku od zewnątrz. Tworzy równomierną izolację na całej powierzchni przegrody i skutecznie eliminuje mostki termiczne, zwiększa stateczność cieplną ściany. Usuwa nieszczelności ściany i tworzy nową, estetyczną elewację budynku .Może być realizowane bez zakłócania użytkowania pomieszczeń.
Najtańszym i powszechnie stosowanym jest bezspoinowy system dociepleń. Polega on na przyklejeniu i przymocowaniu kołkami do ściany warstwy izolacyjnej (płyty styropianowe lub płyty z wełny mineralnej), na której wykonuje się cienką warstwę fakturową na siatce z włókna szklanego. Metoda ta ma wiele zalet, a zwłaszcza szczelność, uniwersalność zastosowań i stosunkowo niski koszt.
Ocieplenie stropu nad nie ogrzewanym poddaszem polega na ułożeniu dodatkowej warstwy izolacyjnej na stropie. Jeżeli poddasze nie jest użytkowe, to ocieplenie można wykonać z dowolnego materiału izolacyjnego. W poddaszach użytkowych nie ogrzewanych izolacje wykonuje się z materiałów płytowych (zabezpieczonych przed uszkodzeniem warstwą gładzi cementowej lub warstwą desek).
Położenie dodatkowej warstwy materiału izolacyjnego na strychu, do którego mamy dostęp jest operacją prostą i tanią. Znacznie bardziej skomplikowaną jest sytuacja, gdy mamy do czynienia z tzw. stropodachem wentylowanym (najbardziej popularnym w budownictwie wielorodzinnym), w którym nad stropem najwyższej kondygnacji, a pod płytami dachowymi, jest kilkudziesięciocentymetrowa przestrzeń, do której nie ma bezpośredniego dostępu. Do niedawna docieplenie takiej przestrzeni było zadaniem trudnym i pracochłonnym. Obecnie dzięki zastosowaniu nowoczesnej metody BLOW-IN polegającej na wdmuchiwaniu w zamkniętą przestrzeń stropodachu specjalnego materiału izolacyjnego prace te można wykonać szybko i na najwyższym poziomie technicznym.